poradnik dla trenerów
Szkolenie to nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także umiejętność nawiązania dobrego kontaktu z grupą i zachęcenie uczestników do aktywnego uczestnictwa. Aby stworzyć skuteczne szkolenie, należy pamiętać o kilku kluczowych aspektach.
Unikanie zachowań wywierających wrażenie wywyższania się
Trener powinien unikać zachowań, które mogą wywierać wrażenie, że uważa się za lepszego od uczestników. Takie zachowania nie sprzyjają nawiązaniu dobrego kontaktu z grupą i mogą wywołać opór u uczestników. Zamiast tego, trener powinien starać się budować partnerstwo z uczestnikami i szanować ich wiedzę i doświadczenie.
Informacja o strukturze płci uczestników i jej wpływie na zachowanie i komunikację w grupie
Informacja o strukturze płci uczestników jest ważna, ponieważ ma wpływ na zachowanie i komunikację w grupie. Jeśli w grupie są tylko mężczyźni, można spodziewać się mniej zahamowanego zachowania i bardziej dosadnych przykładów. Obecność kobiet łagodzi na ogół zachowanie mężczyzn. Trener powinien być świadomy tych różnic i dostosowywać się do struktury płciowej grupy.
Pytanie o doświadczenie uczestników
Pytanie o doświadczenie uczestników jest kluczowe, ponieważ określa stopień zaawansowania przekazywanej wiedzy i sposób komunikowania się z grupą. Jeśli uczestnicy są bardzo doświadczeni, trener powinien wydobywać od nich jak najwięcej przykładów i kierować szkoleniem w ten sposób, aby sami wyciągali wnioski na temat poprawiania własnej efektywności. Jeśli trener wie niewiele o doświadczeniach uczestników, zaleca się zapytanie ich o to na początku szkolenia.
Wydobywanie od doświadczonych uczestników jak najwięcej przykładów i kierowanie szkoleniem w ten sposób, aby sami wyciągali wnioski na temat poprawiania własnej efektywności
Trener powinien wydobywać od doświadczonych uczestników jak najwięcej przykładów i kierować szkoleniem w ten sposób, aby sami wyciągali wnioski na temat poprawiania własnej efektywności. W ten sposób rola trenera polega bardziej na wydobywaniu i porządkowaniu pozytywnych doświadczeń niż przekazywaniu wiedzy ex cathedra.
Wykorzystywanie osób bardziej doświadczonych do dzielenia się przykładami z mniej doświadczonymi
W sytuacji, gdy w grupie osoby znacznie się różnią pod względem doświadczenia, trener powinien wykorzystywać osoby bardziej doświadczone do dzielenia się przykładami z mniej doświadczonymi. Powoduje to uaktywnienie tej części grupy i jednocześnie uwiarygodnia przekazywane treści.
Przygotowanie poszczególnych modułów szkolenia, które powinny być powiązane ze sobą logicznie i zbudowane na planie od prostych
Trener powinien przygotować poszczególne moduły szkolenia, które powinny być powiązane ze sobą logicznie i zbudowane na planie od prostych do złożonych tematów. Program szkolenia powinien być elastyczny i uwzględniać zdarzenia nieoczekiwane.
Stworzenie ogólniejszych ram szkolenia, dających uczestnikom poczucie, że poszczególne części składają się na pewną całość
Trener powinien stworzyć ogólniejsze ramy szkolenia, dające uczestnikom poczucie, że poszczególne części składają się na pewną całość. Konstruowanie programu wymaga nie tylko znajomości zagadnienia oraz problemów uczestników, ale także umiejętności myślenia abstrakcyjnego koniecznej do stworzenia takiej struktury.
Łączenie i przeplatanie ze sobą teorii i praktyki
Treści teoretyczne i praktyczne powinny być ze sobą przeplatane. Nagromadzenie wielu teoretycznych zagadnień może być dla uczestników nużące. Jeśli szkolenie z racji swojego charakteru ma przewagę informacji teoretycznych, to lepiej umieszczać je na początku lub w godzinach porannych. Uczestnicy bowiem na ogół lepiej przyswajają wiedzę o tej porze. Szkolenie tym między innymi różni się od wykładu akademickiego, że powinno zawierać wiele tzw. przykładów z życia. Dlatego też prezentując jakąś teorię lub nowe rozwiązanie, należy zadbać o ich ilustrację.
Urozmaicenie zajęć w ramach części praktycznej
W ramach części praktycznej można również urozmaicać zajęcia. W treningach umiejętności, takich jak sprzedaż, negocjacje czy prezentacja, ułożenie programu według zasady teoria – scenka – teoria – scenka itd. spowoduje, iż kolejne części będą w pełni przewidywalne, a przez to mniej atrakcyjne. Warto zatem na różne sposoby aktywizować grupę.
Podsumowując, stworzenie skutecznego szkolenia wymaga przygotowania i elastyczności. Trener powinien pamiętać o unikaniu zachowań wywierających wrażenie wywyższania się, zadbać o odpowiednią komunikację z grupą, wydobywać od doświadczonych uczestników jak najwięcej przykładów, kierować szkoleniem w ten sposób, aby sami wyciągali wnioski na temat poprawiania własnej efektywności, wykorzystywać osoby bardziej doświadczone do dzielenia się przykładami z mniej doświadczonymi, przygotować poszczególne moduły szkolenia, które powinny być powiązane ze sobą logicznie i zbudowane na planie od prostych do złożonych tematów, stworzyć ogólniejsze ramy szkolenia, dające uczestnikom poczucie, że poszczególne części składają się na pewną całość, łączyć i przeplatać ze sobą teorii i praktyki oraz urozmaicać zajęcia w ramach części praktycznej.
Konsultant Szkoleniowy Przemysław Gajek
